Pismo religijno-społeczne poświęcone polskiemu
      ewangelicyzmowi i ekumenii

7 / 1994

WŚRÓD KSIĄŻEK

Cenną pomocą dla wszystkich, którzy chcą ze zrozumieniem czytać Biblię (indywidualnie i grupowo), stać się może Praktyczny słownik biblijny1, opracowany przez niemieckich teologów katolickich i protestanckich. Obejmuje bowiem nie tylko ok. trzech tysięcy biblijnych nazw własnych (z wyjaśnieniem, o ile to możliwe, ich znaczenia – zwłaszcza że prawie wszystkie związane są z imieniem Boga), ale także pojęć z zakresu teologii biblijnej.

Autorzy chcieli, aby Słownik pełnił także funkcję przewodnika w przekładzie biblijnego orędzia na język współczesnego człowieka, dlatego uwzględnili pojęcia z zakresu historii form i historii religii i przede wszystkim hermeneutyki biblijnej. (Osobno zamieszczone wykazy tych haseł mają pomóc w ich odszukaniu.)

Słownik uzupełniają: Klucz do tekstów biblijnych (napisany z myślą o kaznodziejach, katechetach, osobach prowadzących godziny biblijne lub własne studia) oraz tablice chronologiczne i mapy.

Z kolei Słownik zwrotów i aluzji biblijnych2 Anny Komornickiej pokazuje, jak wiele zwrotów i wyrażeń potocznego języka ma biblijny rodowód. Ślady te zostały częstokroć prawie całkowicie lub zupełnie zatarte (np. wyciągnąć nogi). Niektóre powiedzenia, wyrwane z biblijnego kontekstu, nabrały żartobliwej, a czasem prześmiewczej wymowy. Autorka, filolog klasyczny, podaje więc etymologię wyrazu, informację o realiach historycznych bądź obyczajowych, cytaty z literatury starożytnej i nowożytnej (i to głównie rodzimej) oraz wyobrażenia w sztuce (malarstwie, rzeźbie, muzyce) a także wyrażenia pochodne (także w innych językach, np. ang. przyjaciele Hioba).

Odżegnując się od motywacji moralizatorskiej (kompendium dla niedouczonych absolwentów różnych szkół), autorka daje swym słownikiem wyraz fascynacji kulturowym dziedzictwem tej jedynej w swoim rodzaju, urzekającej księgi, jaką jest Biblia. Zamieszczony na końcu indeks powiedzeń jeszcze nie opracowanych pozwala domniemywać, że ukaże się dalszy ciąg tego słownika.

Prawdziwy dobrobyt. Biblijne zasady dysponowania dobrami materialnymi3 to propozycja obszernego (grupowego lub indywidualnego) studium biblijnego na temat, najogólniej mówiąc, stosunku chrześcijan do własnych pieniędzy i problemu szafarstwa. Niektórzy ośmielają się głośno wyrażać niepopularną myśl, ze probierzem charakteru człowieka jest właśnie jego podejście do pieniędzy i cele, na które je wydaje lub chciałby wydawać. Wyjąwszy sferę finansową, skłonni jesteśmy kochać się jak bracia, jednak kwestia pieniędzy i rozliczeń stanowi szlaban i kamień obrazy. Książka amerykańskiego kaznodziei i pastora powstała w wyniku współpracy z grupą starszych jego zboru – biznesmenów, którzy prosili go o pomoc i wskazówki, jak po Bożemu kroczyć po tym kruchym lodzie. Getz omawia między innymi takie sprawy jak motywacja ofiarności, problem długów, obowiązki przywódców zboru i jego członków, życie w kulturze i kulcie materializmu. 126 zasad ponadkulturowych określających stosunek chrześcijanina do dóbr materialnych, opatrzonych piktogramami, ma pomóc w śledzeniu tego studium, opartego na obserwacji postępowania pierwszego Kościoła i wypowiedziach Jezusa zapisanych w Ewangeliach. Wydawca zaś ma nadzieję, że książka ta pomoże ludziom wierzącym i ich zborom postępować w tej drażliwej dziedzinie w zgodzie z Bożymi zasadami. Wszak forsa wprawia w ruch ten świat, jak śpiewano w Kabarecie...

mok

1 Praktyczny słownik biblijny. Opracowanie zbiorowe katolickich i protestanckich teologów pod redakcją Antona Grabner-Haidera. Przekład i opracowanie: Tadeusz Mieszkowski, Paweł Pachciarek. Instytut Wydawniczy PAX i Wydawnictwo Księży Pallotynów, Warszawa 1994, s. 1511 +55+3 mapy.
2 Anna M. Komornicka: Słownik zwrotów i aluzji biblijnych. Archidiecezjalne Wydawnictwo Łódzkie, Łódź 1994, s. 299.
3 Gene A. Getz: Prawdziwy dobrobyt. Biblijne zasady dysponowania dobrami materialnymi. Przekład: Paweł Tański. Oficyna Wydawnicza „Słowo i Życie”, Warszawa 1993, s. 187.