4 / 1998

Chrześcijaństwo pojawiło się na Tajwanie wraz z Holendrami w 1624 r. Pierwszym misjonarzem był Georgius Candidus z Holenderskiego Kościoła Reformowanego. Działał on wśród plemienia P'ing-p'iu, zasymilowanego w następnych wiekach przez osadników z Chin kontynentalnych. Pracę Candidusa kontynuował Robert Bunius, który spędził w południowej części wyspy 14 lat. Do 1643 r. chrzest przyjęło 6 tys. ludzi.

W 1626 r. na północy wyspy wylądowali Hiszpanie, którzy przypłynęli z Filipin. Pośród nich znalazło się czterech dominikanów-misjonarzy. Wojska hiszpańskie pozostały w północnej części Tajwanu przez 16 lat. W tym czasie katoliccy misjonarze zdołali ochrzcić 4 tys. osób.

W 1642 r. Holendrzy z południa zaatakowali Hiszpanów i usunęli ich z wyspy. Nie wiadomo, co stało się z nawróconymi przez Hiszpanów tubylcami – nie zachowały się po nich żadne ślady. Wkrótce potem chiński generał Koxinga wypędził z Tajwanu Holendrów, co zamknęło pierwszy rozdział w dziejach chrześcijaństwa na wyspie. Gdy w 1714 r. na Tajwanie pojawili się jezuiccy kartografowie, zastali nielicznych potomków tych, którzy przyjęli chrześcijaństwo z rąk Holendrów i przechowali dawną wiarę.

W 1859 r. z Filipin przybyli dwaj hiszpańscy dominikanie: o. Fernando Sainz i o. Angel Bofurull, którzy podjęli dzieło swych poprzedników. Oni to zbudowali w Kaohsiung (płd.-zach. Tajwan) kościół pw. Niepokalanego Poczęcia – najstarszy kościół na Tajwanie.

W 1869 r. pojawili się na wyspie dwaj misjonarze brytyjscy: Carstair Douglas i H. L. Mackenzie. W 1964 r. Angielska Misja Prezbiteriańska przysłała dr. Jamesa L. Maxwella, który rozwinął działalność na południu. W 1872 r. Kanadyjski Kościół Prezbiteriański przysłał na północ Geogra L. Mackay'a.

Do zajęcia Tajwanu przez Japończyków w 1895 r. powstało 97 parafii protestanckich z 4 854 wiernymi, 90 pracownikami i 13 misjonarzami. Japońskie władze kolonialne objęły działalność Kościołów ścisłą kontrolą i zabroniły prowadzenia misji wśród plemion tajwańskich. Gdy jednak Japończycy opuszczali Tajwan w 1945 r., istniało tam już 238 parafii protestanckich z 60 tys. wiernych.

Kościół katolicki podczas okupacji japońskiej rozwijał się stosunkowo wolno. W 1945 r. było na Tajwanie tylko 10 tys. katolików, 52 kościoły i 20 misjonarzy.

Istotnym impulsem dla rozwoju chrześcijaństwa na Tajwanie było objęcie władzy w Chinach kontynentalnych przez komunistów w 1949 r. Wraz z uchodźcami z kontynentu na wyspę przeniosły się Kościoły różnych chrześcijańskich denominacji (w 1905 r. Tajwan liczył 3 mln mieszkańców, w 1949 r. – 7,5 mln, w 1995 r. – 21 mln). Tajwańskie Kościoły protestanckie przeżyły okres gwałtownego rozwoju. W 1964 r. liczyły już 280 tys. wiernych, w 1979 r. – 630 tys., a w 1994 r. – 422 tys. Obecnie na Tajwanie istnieją 2 683 parafie, które są samowystarczalne i nie potrzebują wsparcia z zagranicy. Tajwańscy protestanci dzielą się na 57 denominacji. Największe znaczenie mają: Kościół Prezbiteriański z 210 tys. wiernych, Kościół Adwentystów Dnia Siódmego (63 tys.), Kościół Prawdziwego Jezusa (42 tys.) i Chińska Konwencja Baptystów (17 tys.).

Także Kościół Rzymskokatolicki rozwinął się dopiero po 1949 r., kiedy to liczył zaledwie 13 tys. wyznawców. Z kontynentu przeniosła się na Tajwan znaczna liczba duchownych i wiernych, za sprawą których tajwański katolicyzm zyskał nowe siły. Liczba konwertytów wzrosła w latach 1953-1963 z 27 tys. do 300 tys. osób. Obecnie na Tajwanie funkcjonuje 1796 parafii katolickich z 296 tys. wiernych.

Obok tradycyjnych Kościołów protestanckich oraz Kościoła Rzymskokatolickiego, rozwijają działalność Wolne Kościoły, z których największe znaczenie mają: Kościół Prawdziwego Jezusa, Kościół Mandaryński i Kościół Ling Leung.

Społeczności chrześcijańskie oprócz ewangelizacji prowadzą także istotną działalność edukacyjną i społeczną. Kościół katolicki założył 3 uniwersytety, 27 szkół średnich, 271 przedszkoli, 15 szpitali, 17 klinik i 7 domów opieki. Protestanci szczycą się 6 uniwersytetami i college'ami, 10 niższymi college'ami, 9 szkołami średnimi oraz 12 szpitalami i 14 klinikami.

[Oprac. aa. na podstawie The Republic of China Yearbook 1996]