6 / 1999

LUDMIŁA MURAWSKA-PÉJU
MALARSTWO
RYSUNEK
TEATR

W kamienicy „Pod Gwiazdą” w Toruniu 2 lipca br. dzięki inicjatywie i staraniom Muzeum Okręgowego w Toruniu oraz Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika otwarta została na lipiec i sierpień bardzo ciekawa wystawa, poświęcona twórczości Ludmiły Murawskiej-Péju.

Ludmiła Murawska-Péju urodziła się na krótko przed wojną. Straciwszy bardzo wcześnie ojca, wychowywała się w ewangelicko-reformowanej rodzinie matki, pod – jak sama mówi – najczulszym i najczujniejszym okiem wuja, Ludwika Heringa, człowieka o niezwykłych uzdolnieniach artystycznych, w malarstwie ucznia i przyjaciela Józefa Czapskiego. Przebywając wśród oddanych pod opiekę Ludwikowi obrazów Czapskiego (przepadły w Powstaniu Warszawskim), Ludmiła uległa zafascynowaniu materią malarską i w wieku pięciu lat oświadczyła, że będzie malować. Rozpoczęła trudną pracę pod bardzo wymagającą, lecz twórczą opieką Ludwika Heringa. Po wojnie studiowała na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych, robiąc w 1958 r. dyplom u prof. Nachta-Samborskiego.

W latach 1955-1957 i później malarstwem scenicznym i grą aktorską włączyła się wespół z Ludwikiem Heringiem i Mironem Białoszewskim w działalność tzw. Teatru na Tarczyńskiej, a potem Teatru Osobnego Trzech Osób (tj. Białoszewskiego, Heringa i Murawskiej). Działalność ta, mimo ograniczeń PRL-owskiej cenzury, otwierała wrota do niezależnego teatru. Kontakt z teatrem Ludmiła Murawska-Péju zakończyła na przełomie lat 60. i 70., pozostając przy malarstwie i rysunku.

Od 1981 r. artystka, która wyszła za mąż za Francuza, mieszka w Warszawie i Paryżu.

Ludmiła Murawska-Péju miała szereg wystaw indywidualnych, brała także udział w wielu wystawach zbiorowych (m.in. słynna wystawa twórczości artystów emigracyjnych „Jesteśmy” w warszawskiej Zachęcie, 1991 r.), jednak żadna z dotychczasowych ekspozycji nie była tak obszerna i reprezentatywna jak obecna. Udało się ją zrealizować dzięki staraniom obu wspomnianych instytucji, a w szczególności Mirosława Supruniuka z Archiwum Emigracji Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika i Anny Gajewskiej – komisarza wystawy ze strony Muzeum Okręgowego w Toruniu.
W pięknych wnętrzach toruńskiej kamienicy „Pod Gwiazdą” zebrano 24 obrazy olejne i akwarele oraz ponad 60 rysunków. Udało się też zaprezentować liczne oryginalne rekwizyty z czasów teatralnych – przykłady malarstwa scenicznego Ludmiły i wizji scenograficznych Ludwika Heringa oraz zbiór fotograficznej dokumentacji ówczesnych widowisk (ponad 50 zdjęć). Wystawę uzupełnia nieco materiałów biograficznych.

Rozmiar i niezaprzeczalny wdzięk tej wystawy, a także jej wyjątkowość zachęcają, aby – korzystając z możliwości urlopowych i uroków Torunia – zapoznać się z dorobkiem artystycznym Ludmiły Murawskiej-Péju¹.

Wystawa w Kamienicy pod Gwiazdą na Starym Rynku w Toruniu jest czynna codziennie z wyjątkiem poniedziałków i wtorków w godzinach od 10 do 16.

Jerzy Karczewski

______
¹ Gościom Biblioteki Synodu Kościoła Ewangelicko-Reformowanego znany jest na pewno portret jej pędzla przedstawiający ks. bp. Jana Niewieczerzała – red.