Pismo religijno-społeczne poświęcone polskiemu
      ewangelicyzmowi i ekumenii

NR 11-12 / 2010

Misją CPU jest niesienie pomocy uchodźcom i repatriantom oraz osobom ubiegającym się o przyznanie statusu uchodźcy w Polsce, jak również pomoc w integracji repatriantów w naszym kraju. Dążymy do podniesienia wiedzy o tej grupie w społeczeństwie polskim i do rozwoju oferty działań społecznych adresowanych do tej defaworyzowanej grupy. Celem naszego działania jest przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu uchodźców, repatriantów i ich rodzin, cudzoziemców z ochroną uzupełniającą, pobytem tolerowanym oraz cudzoziemców ubiegających się o legalizację pobytu w Polsce w oparciu o regulacje wynikające z Konwencji Genewskiej.

Nasza Historia
Centrum Pomocy Uchodźcom działa od 1993 roku. Wtedy (jeszcze jako EquiLibre) dołączyliśmy do grona organizacji niosących pomoc ludziom zmuszonym do ucieczki ze swego kraju i poszukującym schronienia w Polsce. Otoczyliśmy opieką Bośniaków. Uznaliśmy to za naturalną konsekwencję organizowania pomocy humanitarnej dla ogarniętej wojną Bośni. Nie sposób było przejść obojętnie nad tragedią tych ludzi pozostawionych samym sobie. Ogłosiliśmy apel o przyjmowanie w Polsce bośniackich rodzin i wraz z Markiem Edelmanem zainicjowaliśmy akcję bezpłatnej hospitalizacji rannych w polskich szpitalach. Wkrótce rozpoczęliśmy współpracę z UNHCR (Biurem Wysokiego Komisarza NZ ds. Uchodźców).

Realizowaliśmy następujące programy:

  • 1997 – Program „Sąsiedzi”
  • 2003-2005 – Program integracyjny dla dzieci
  • 2004-2008 MUR – Możesz uczyć się rozumieć. Integracja społeczna i zawodowa cudzoziemców, IW EQUAL, współpraca ponadnarodowa
  • 2006 – Refugee stories, ECRE (European Council for Refugees and Exiles). Wywiady z uchodźcami w 12 krajach UE
  • 2005-2007 Strategie i narzędzia edukacji, projekt międzynarodowy
  • 2007 – nowa wersja poradnika dla uchodźców – projekt Refugee. pl-2, EFU (Europejski Fundusz Uchodźczy)
  • 2008 – Awareness campaign for teachers, UNHCR
  • 2008 – Przygotowanie do integracji cudzoziemców w Polsce
  • 2008-2010 – Refugee. 3 – Integracja cudzoziemców w Polsce

Oto skrótowe omówienie niektórych programów.

Refugee. 3 – Integracja cudzoziemców w Polsce

Projekt „Refugee. 3 – Integracja cudzoziemców w Polsce”, współfinansowany z Europejskiego Funduszu Uchodźczego, jest skierowany do osób ubiegających się o nadanie statusu uchodźcy, jak i osób objętych ochroną międzynarodową. Celem projektu jest rozwinięcie i poprawa istniejącej oferty integracyjnej oraz poradnictwa dla osób ubiegających się o nadanie statusu uchodźcy, jak i osób objętych ochroną międzynarodową poprzez oddziaływanie na wszystkie grupy społeczne stykające się z problemem integracji (w tym szkolenia dla kadry szkół, wolontariuszy, etc).
     W ramach projektu organizujemy naukę języka polskiego oraz zajęcia z kultury i wiedzy obywatelskiej, kształtujące świadomość społeczną cudzoziemców. Organizując warsztaty i kursy zawodowe, zamierzamy również poprawić dostęp do rynku pracy dla uchodźców. Udzielamy poradnictwa zawodowego oraz pośredniczymy w poszukiwaniu pracy.

Edukacja w zakresie uchodźstwa, repatriacji i współzależności globalnych

Projekt „Edukacja w zakresie uchodźstwa, repatriacji i współzależności globalnych” był odpowiedzią na niewystarczającą świadomość i wiedzę Polaków na tematy związane z uchodźstwem, repatriacją czy współzależnościami globalnymi. W ramach projektu przeprowadzone zostały trzy typy działań: wsparcie metodyczne oraz podniesienie świadomości kadry szkół przyjmujących dzieci uchodźców na temat uchodźstwa i wielokulturowości, podniesienie wiedzy i kształtowanie aktywnych postaw społecznych w polskich szkołach w zakresie uchodźstwa, repatriacji i współzależności globalnych, podniesienie świadomości społeczności lokalnej w zakresie uchodźstwa w okolicy nowootwartego Ośrodka dla Uchodźców w Grupie k. Grudziądza.

Awareness campaign for teachers

Celem projektu „Awareness campaign for teachers” było podwyższenie świadomości nauczycieli i dyrektorów szkół, poprawa warunków przyjmowania i integracji osób ubiegających się o status uchodźcy oraz uznanych uchodźców poprzez dostarczenie nauczycielom informacji o sytuacji i kulturze uchodźców oraz potencjalnych problemach, a także umożliwienie nauczycielom wymiany doświadczeń i pomysłów.
     W ramach projektu powstała strona internetowa www.uchodzcydoszkoly.pl zawierająca istotne informacje dla nauczycieli uczących dzieci uchodźców oraz forum dyskusyjne, pełniące rolę platformy wymiany doświadczeń.

MUR – Możesz uczyć się rozumieć – Integracja społeczna i zawodowa cudzoziemców

Projekt ten, realizowany w okresie listopad 2004 – marzec 2008 roku w ramach IW EQUAL (temat I), skierowany był do cudzoziemców starających się w Polsce o nadanie statusu uchodźcy. Jego podstawowym celem była pomoc w preintegracji tej grupy oraz przygotowanie jej do podjęcia pracy w Polsce po otrzymaniu decyzji w sprawie przyznania statusu lub innej formy ochrony.
     Naszym głównym celem było zmniejszenie poziomu frustracji i alienacji beneficjentów projektu. Zależało nam, aby uchodźcy odnaleźli się na rynku pracy i usamodzielnili. Chcieliśmy, aby cudzoziemcy, oczekując na decyzję statusową, byli lepiej poinformowani o swoich prawach – procedurze uchodźczej, prawie polskim, a także by zdobywali wiedzę o Polsce i Polakach. Założeniem projektu było, że udział w programie pozwoli zaktywizować uchodźców, że zdobędą oni nowe umiejętności, podniosą swoje kwalifikacje, nauczą się języka polskiego, co zwiększy ich szansę na integrację społeczno-zawodową.

Sąsiedzi

Problem cudzoziemców poszukujących w Polsce schronienia jest stosunkowo nowy; jesteśmy przyzwyczajeni do życia w jednolitym narodowo społeczeństwie. Jednak z roku na rok przybywa w naszym kraju uchodźców i musimy się do tej nowej sytuacji dostosować.
     W 1997 roku stworzyliśmy Program „Sąsiedzi”, którego celem było przekazywanie wiedzy na temat uchodźców. Projekt zrealizowany został dzięki dotacji z Fundacji Króla Baudouina. Nasze działania skierowaliśmy głównie do mieszkańców małych miast, w których znajdują się ośrodki dla uchodźców, gdyż właśnie tam następuje pierwszy kontakt cudzoziemca z lokalną społecznością. Bardzo ważne jest, aby społeczność ta była otwarta i tolerancyjna wobec przybyszy. Program „Sąsiedzi” miał stworzyć możliwości współpracy między Polakami i uchodźcami. Chcieliśmy trafiać przede wszystkim do młodych ludzi poprzez działania edukacyjne.

Historie uchodźców

W 2006 roku uczestniczyliśmy w ogólnoeuropejskim projekcie „Refugee stories”, realizowanym przez ECRE (European Council for Refugees and Exiles). W jego ramach w 12 krajach UE przeprowadzane były wywiady z uchodźcami. W Polsce osoby realizujące projekt rozmawiały z prawie 20 uchodźcami, osobami posiadającymi pobyt tolerowany oraz „będącymi nadal w procedurze” o nadanie statusu uchodźcy. Utrwaliliśmy wzruszające i poruszające opowieści o życiu uchodźców w Polsce. O trudnościach, o tym, co w Polsce uchodźców cieszy i co jest dla nich trudne. Wszystkie rozmowy z uchodźcami dostępne są na stronie:
http://www.refugee.pl/refugee_hist/index.html

Poradnik dla uchodźców

Wraz z otrzymaniem statusu uchodźcy cudzoziemiec otrzymuje prawa, z których musi umieć korzystać. Informacja o prawach i obowiązkach uchodźcy musi też dotrzeć do pracowników urzędów i instytucji, do których cudzoziemiec będzie się zgłaszał. W celu upowszechnienia informacji na ten temat przygotowaliśmy w 1999 roku poradnik dla uchodźców „Polska dla Ciebie”. Publikacja została sfinansowana przez UNHCR (Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych do spraw Uchodźców). Wydanie książkowe poradnika przygotowane zostało w dwóch językach: po polsku i angielsku (równolegle). W związku z pojawieniem się w 2000 roku dużej liczby uciekinierów z Czeczenii przygotowaliśmy tłumaczenie rosyjskie poradnika. Książka została rozesłana do bibliotek, urzędów i szkół oraz do wszystkich istniejących ośrodków dla uchodźców. Nakład został wyczerpany w 2000 roku.

Opr. Maja Jaszewska