Pismo religijno-społeczne poświęcone polskiemu
      ewangelicyzmowi i ekumenii

NR 4/2014, ss. 24–26

Gwiazda zydowska, menora, Jerozolima (fot. Michal Karski)Najstarsza religia monoteistyczna niewiele uwagi poświęca kwestiom związanym z Olam Haba (światem przyszłym, który ma nadejść). Jak wygląda problem zbawienia oraz życia wiecznego z perspektywy żydowskiej?

Najstarsze źródła halachiczne nie wypowiadają się na temat losu człowieka po zakończeniu ziemskiej egzystencji. Ewa Gordon w opracowaniu „613 przykazań judaizmu” przetłumaczyła i wyjaśniła sens micwot związanych z przestrzeganiem zasad koszerności, celebrowaniem świąt, składaniem ofiar, uczciwością w handlu, życiem społecznym i rodzinnym. Prawo żydowskie reguluje niemal wszystkie aspekty życia. Nie istnieją natomiast dogmaty, nakazy, wiążące zalecenia, dotyczące wiary w to, co dzieje się z człowiekiem po jego śmierci. Tora zabrania jedynie wzywania umarłych oraz komunikowania się z istotami z zaświatów: „Nie wolno szukać kontaktu ze zmarłymi, by się z nimi porozumieć”. Według aprobowanej przeze mnie hipotezy, małe zainteresowanie tematyką życia wiecznego wynika z tego, że Żydzi przez tysiąclecia stanowili wspólnotę narażoną na ciągłe prześladowania, okrucieństwo i przemoc ze strony ludów pogańskich, a później świata chrześcijańskiego i muzułmańskiego, a zatem musieli skupić się na przetrwaniu, a nie snuciu koncepcji poświęconych zbawieniu. W tradycji żydowskiej najważniejsze jest życie doczesne, a zatem ludzie powinni dążyć do Tikkun Olam (doskonalenia siebie samych w sensie etycznym oraz świata, w którym egzystują). Ostatecznym celem życia każdego człowieka nie jest zbawienie, rozumiane jako zapewnienie sobie wiecznego, szczęśliwego żywota po ziemskim życiu, lecz czynienie dobra i bycie posłusznym woli Bożej tu i teraz.

Jednakże twierdzenie, że Olam Haba jest mało istotny dla społeczności żydowskiej, byłoby nieuprawnionym nadużyciem. Nie ulega wątpliwości, że judaizm jako system religijno-etyczny zdecydowanie mniejszą wagę przykłada do zagadnień soteriologicznych, eschatologicznych oraz mesjanistycznych aniżeli islam i chrześcijaństwo. Człowiek powinien być wierny przykazaniom z miłości do Boga i bliźnich, a nie dla nagrody w raju.

Judaizm zajmuje się kwestiami związanymi ze zbawieniem i Olam Haba, jednakże nadaje tej działalności intelektualnej i duchowej inne znaczenie aniżeli pozostałe religie monoteistyczne. Dążenie do udziału w przyszłym świecie nie powinno stanowić najważniejszego celu egzystencji ludzkiej, przede wszystkim należy skupić się na działalności społecznej i filantropijnej, która uczyni świat doczesny prawym i sprawiedliwym.

Helmuth von Glasenapp jest zdania, że Żydzi w okresie biblijnym nie zajmowali się wyobrażeniami o życiu po śmierci: „We wczesnej epoce były mało ukształtowane, co widać już z tego, że za dobre lub złe uczynki nie spodziewano się odpłaty na innym świecie”. Koncepcja bliższa Olam Haba ukształtowała się pod wpływem czynników...

 

Pełny tekst artykułu po zalogowaniu w serwisie.

Jak uzyskać pełny dostęp do zasobów serwisu jednota.pl

 

fot. Michał Karski