Pismo religijno-społeczne poświęcone polskiemu
      ewangelicyzmowi i ekumenii

NR 1/2018, ss. 8–9

KEA KEM KER logo

 

„[Z] rozczarowaniem przyjęliśmy przebieg debaty nad projektem uchwały upamiętniającej Jubileusz 500 lat Reformacji, która miała miejsce podczas obrad Sejmu w dniu 14 grudnia 2017 r.” – napisali we wspólnym liście otwartym do marszałka sejmu i dwóch klubów parlamentarnych biskupi trzech polskich Kościołów ewangelickich: luterańskiego, metodystycznego i reformowanego. Zaapelowali też o wycofanie z dalszego procedowania wniosku w sprawie tej uchwały. Do sprawy odnieśli się również duchowni rzymskokatoliccy: abp Grzegorz Ryś i ks. Wojciech Lemański.

Podczas posiedzenia sejmu 14 grudnia z inicjatywy klubów parlamentarnych Nowoczesna i PSL oraz Konwentu Seniorów prezydium sejmu przedstawiło projekt uchwały w sprawie upamiętnienia 500-lecia reformacji. „W roku jubileuszu 500-lecia Reformacji Sejm Rzeczypospolitej Polskiej pragnie uhonorować ruch, który wywarł znaczny wpływ na oblicze religijne i kulturowe Europy, której integralną częścią była i jest Rzeczypospolita. Ta rocznica jest znakomitą okazją do wyrażenia szacunku i uznania dla polskich protestantów za ich wkład w rozwój naszego państwa, a w szczególności jego kultury, języka i tradycji” – czytamy w projekcie uchwały.

Sprzeciw wobec procedowania tego wniosku zgłosiła posłanka Anna Siarkowska z klubu parlamentarnego Prawo i Sprawiedliwość, do sejmu wybrana z list Kukiz’15 z poparciem Ruchu Narodowego. – Uważam, że radosne świętowanie wydarzeń, które podzieliły Kościół, to niedobry pomysł – stwierdziła. Przewodniczący klubu parlamentarnego PiS Ryszard Terlecki zgłosił wniosek o skierowanie projektu uchwały do komisji kultury i środków przekazu. Przeciwni temu byli posłowie Urszula Pasławska z PSL i Mirosław Suchoń z Nowoczesnej. Posłanka Pasławska podkreślała, że projekt uchwały nie jest skierowany przeciwko komuś, lecz jest napisany w duchu ekumenicznym. – Jeżeli pan marszałek zechce nad nim procedować na kolejnym posiedzeniu, to on będzie już bezzasadny, ponieważ to rok 2017 jest rokiem 500-lecia – zauważyła. Nie przekonała jednak większości parlamentarnej. Sejm głosami PiS, Wolnych i Solidarnych, trzech posłów Kukiz’15 i jednego niezrzeszonego opowiedział się za odesłaniem projektu uchwały do komisji kultury i środków przekazu.

Stanowisko Kościołów ewangelickich

15 grudnia w Centrum Luterańskim w Warszawie obradowały gremia kierownicze trzech Kościołów ewangelickich: Konsystorze Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w RP i Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w RP oraz Rada Kościoła Ewangelicko-Metodystycznego w RP. Uczestnicy spotkania jednogłośnie przyjęli list otwarty do marszałka sejmu oraz klubów parlamentarnych Nowoczesna i PSL. Z uznaniem odnieśli się w nim do inicjatywy projektu uchwały, ale zwrócili się z prośbą o wycofanie złożonych wniosków. Podziękowali też wszystkim, którzy w minionym roku życzliwie odnieśli się do obchodów jubileuszu 500 lat reformacji, m.in. prezydentowi Andrzejowi Dudzie, sejmikom województw: śląskiego, dolnośląskiego i warmińsko-mazurskiego, przedstawicielom różnych Kościołów, w tym papieżowi Franciszkowi i prymasowi Polski abp. Wojciechowi Polakowi. „Mamy nadzieję, że spotkania jubileuszowe pozwoliły lepiej nam się poznać, nawiązać przyjaźnie, porozmawiać o trudnych sprawach, przełamać uprzedzenia i uczyć się od siebie nawzajem. Życzymy sobie, aby to, co udało się wypracować przez lata prowadzonego w Polsce dialogu ekumenicznego, służyło dalszemu zbliżeniu. W kontekście wspomnianych wydarzeń z rozczarowaniem przyjęliśmy przebieg debaty nad projektem uchwały upamiętniającej Jubileusz 500 lat Reformacji, która miała miejsce podczas obrad Sejmu w dniu 14 grudnia 2017 r. Nie chcemy, aby w ten sposób dyskutowano o dziedzictwie Reformacji w Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej!” – napisali autorzy listu.

Katolickie wyrazy solidarności

Dzień po opublikowaniu listu otwartego Kościołów ewangelickich do sprawy odniósł się ks. Wojciech Lemański, rzymskokatolicki duchowny, znany m.in. z zaangażowania w dialog chrześcijańsko-żydowski. „Bracia Chrześcijanie, wybaczcie nam ten publiczny spektakl pogardy wobec was. Wybaczcie nam tę manifestację buty i arogancji. Wybaczcie nam tę skandaliczną krótkowzroczność parlamentarnej większości. Wybaczcie nam milczenie polskiego Kościoła Katolickiego wobec prostactwa i głupoty niektórych autorów tego skandalu, powołujących się na wierność Kościołowi. Niski pokłon uszanowania Wam, Bracia Chrześcijanie. Jeszcze raz proszę – wybaczcie nam” – napisał na swoim profilu na Facebooku.

28 grudnia list do duchownych ewangelickich regionu łódzkiego skierował abp Grzegorz Ryś, rzymskokatolicki metropolita łódzki. „Chcę przesłać wyrazy swojej solidarności i bliskości wobec nieszczęsnej debaty i decyzji naszego Sejmu w dniu 14 grudnia 2017 roku. Czynię to dopiero teraz, ponieważ w czasie Świąt Bożego Narodzenia nie chciałem odwracać niczyjej uwagi od tajemnicy Wcielenia. Teraz wszakże pragnę z całego serca zapewnić o mojej jedności ze stanowiskiem wyrażonym w »Liście otwartym trzech Kościołów ewangelickich w Polsce w sprawie sposobu procedowania przez Sejm projektu uchwały upamiętniającej Jubileusz 500 lat Reformacji« z 15 grudnia 2017 roku” – napisał katolicki hierarcha. List został skierowany do biskupa Kościoła Ewangelicko-Reformowanego w RP i proboszcza parafii bełchatowskiej ks. Marka Izdebskiego, biskupa diecezji warszawskiej Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego i proboszcza parafii pabianickiej ks. Jana Cieślara oraz proboszczów dwóch łódzkich parafii ewangelickich – luterańskiej ks. Michała Makuli i reformowanej ks. Semka Korozy, który jest też przewodniczącym łódzkiego oddziału Polskiej Rady Ekumenicznej.

Rzymskokatolicki hierarcha nazwał decyzję sejmu „bolesną i niezrozumiałą”. Podkreślił, że nie jest rzeczą parlamentu ustalanie i przegłosowywanie prawdy historycznej, szczególnie w tak delikatnej i skomplikowanej materii, jaką stanowi geneza reformacji. „To sprawa historyków, a w szczególności historyków Kościoła, którzy w ciągu zwłaszcza ostatnich pięćdziesięciu lat uczynili wiele, by wydarzenia sprzed pięciu wieków przedstawić z uwzględnieniem możliwie wszystkich kontekstów. Dziś dobrze wiemy, że w 1517 roku Marcin Luter zgoła nie występował przeciwko Kościołowi katolickiemu, lecz raczej przeciw temu, co w nim było niekatolickie i nieewangeliczne” – napisał metropolita łódzki. Zwrócił uwagę, że za wspólną historię radykalizacji i brutalizacji postaw oraz wojen religijnych obie strony – i katolicka, i protestancka – powinny wzajemnie prosić o przebaczenie. Przypomniał też osiągnięcia dialogu ekumenicznego, m.in. w zakresie rozumienia kwestii usprawiedliwienia.

Abp Grzegorz Ryś metropolitą łódzkim jest od listopada 2017 r. Wcześniej był biskupem pomocniczym w archidiecezji krakowskiej. Jest też doktorem habilitowanym w zakresie historii, związanym z Uniwersytetem Papieskim Jana Pawła II w Krakowie. Specjalizuje się w historii Kościoła średniowiecznego. Pracę habilitacyjną napisał na temat „Jan Hus wobec kryzysu Kościoła doby Wielkiej Schizmy”. Jest zaangażowany w dialog ekumeniczny i międzyreligijny.

*

Czytaj (pliki pdf):