Pismo religijno-społeczne poświęcone polskiemu
      ewangelicyzmowi i ekumenii

NR 2/2019, s. 27–28

Katechizm Genewski Jana KalwinaTrzecia niedziela

  1. Minister: Aby dobrze wytłumaczyć to wyznanie wiary w szczegółach, na ile części podzielimy je?
    Dziecko: Na cztery główne.
  2. Minister: Jakie?
    Dziecko: Pierwsza będzie o Bogu Ojcu; druga o Jego Synu Jezusie Chrystusie, w której opowiedziana będzie cała historia naszego zbawienia; trzecia o Duchu Świętym; czwarta Kościele i Bożych łaskach dla niego.
  3. Minister: Zważywszy, że jest jeden Bóg, dlaczego wzywasz Ojca, Syna i Ducha Świętego, którzy są trzej?
    Dziecko: Ponieważ w jednej substancji Bożej mamy mieć wzgląd na Ojca, jako początek i źródło bądź przyczynę wszystkich rzeczy; następnie na Jego Syna, który jest wieczną mądrością; i Ducha Świętego, który jest jego właściwością i mocą, jaka rozlewa się na wszystkie stworzenia, a przy tym mieszka zawsze w Nim.
  4. Minister: Z tego powodu chcesz powiedzieć, że nie ma żadnej przeszkody, abyśmy mogli w jednej Boskości rozróżnić te trzy Osoby, i że pomimo tego Bóg nie byłby podzielony.
    Dziecko: Tak jest.
  5. Minister: Wyrecytuj teraz pierwszą część.
    Dziecko: „Wierzę w Boga, Ojca Wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi”.
  6. Minister: Dlaczego nazywasz Go Ojcem?
    Dziecko: Ze względu na Jezusa Chrystusa, który jest Słowem wiecznym, zrodzonym z Niego przed wiekami; który później będąc ukazany światu, został uznany i ogłoszony Jego Synem. Z tego, że Bóg jest Ojcem Jezusa Chrystusa, wynika, iż jest On także naszym.
  7. Minister: Jak rozumiesz to, że jest On wszechmocny?
    Dziecko: Można tak mówić nie dlatego, że ma On władzę, której nie wykonuje, ale dlatego, że dzierży On wszystkie stworzenia w swoim ręku i poddaniu, że dysponuje On wszystkim zgodnie ze swoją Opatrznością, rządzi światem zgodnie ze swoją wolą i dowodzi wszystkim tak, jak tylko On uważa.
  8. Minister: A zatem, zgodnie z tym co mówisz, moc Boża nie jest bezczynna, ale przewyższa wszystko; to znaczy, że w Jego ręku jest wszelka władza, że nie dzieje się nic, jak tylko przez Niego lub z Jego przyzwolenia i Jego nakazu.
    Dziecko: Tak jest.

Kalwin w swoim podziale Apostolskiego Wyznania Wiary nie jest i nie stara się być innowatorem – idzie za przykładem klasycznej scholastycznej metody podziału na cztery części. To natomiast, co uderza i może nieco niektórych zaskakiwać, to brak podjęcia wysiłku zdefiniowania tego, kim jest Bóg. Dopiero w momencie, w którym czuje się niejako „przymuszonym” przez tok prowadzonego rozumowania, Kalwin mówi o Bogu, ale robi to od razu w kontekście Trójcy Świętej.

To, co wyraźnie przebija z całości, to fakt, że unika uprawiania jakiejś abstrakcyjnej nauki, rozważań czysto teoretycznych o Bogu. To dopiero później, w wieku XVII, teologowie protestanccy będą uprawiać rozważania na temat esencji Bożej, cech Boga itp. Dla Kalwina wszystkie „cechy” Boga mogą być nazwane, określone wyłącznie w ramach Jego Trój-jedyności i objawienia w Jezusie Chrystusie, Synu Bożym.

Realistycznie o ojcu

Biblia, Kalwin i wyznania wiary reformacji mówią o Bogu w sposób realistyczny. Jeżeli nazywamy Boga Ojcem, to robimy to dlatego, że jest On Ojcem w sposób realny. Należy podkreślić, że relacja pomiędzy ojcostwem Boga i ojcostwem ludzkim ma szczególny charakter: to nie dlatego, że wiemy – z ludzkiego doświadczenia – co oznacza być ojcem (w relacji syn–ojciec, czy ojciec–syn), możemy nazywać Boga Ojcem. Ma tu miejsce zjawisko...

 

Pełny tekst artykułu (po zalogowaniu w serwisie)

Jak uzyskać pełny dostęp do zasobów serwisu jednota.pl

* * * * *

ks. Tomasz Pieczko – proboszcz Parafii Ewangelicko-Reformowanej w Zelowie

 

Czytaj też: