Pismo religijno-społeczne poświęcone polskiemu
      ewangelicyzmowi i ekumenii

NR 1/2022, s. 32

Droga Redakcjo,

Miniony, 2021 r. przebiegał w Żyrardowie jako Rok Pawła Hulki-Laskowskiego. Tego właśnie roku przypadała 140. rocznica jego urodzin (25.06.1881 r., Żyrardów) i 75. rocznica śmierci (29.10.1946 r., Cieszyn). Rok, który miała uświetniać osoba Pawła Hulki – pisarza, tłumacza, teologa ewangelicko-reformowanego, religioznawcy, postępowego publicysty, społecznika i bibliofila – był kolejną celebracją tej zasłużonej dla Żyrardowa, polskiej kultury i polskiego protestantyzmu postaci. Trzeba stwierdzić, że miał on szczególnie uroczysty charakter i był bogaty w różnorakie wydarzenia. Warto to podkreślić, ponieważ obchody przebiegały w warunkach pandemii.

Uchwałę w sprawie ustanowienia Roku Pawła Hulki--Laskowskiego Rada Miejska podjęła w pierwszym kwartale 2021 r., czyniąc głównym organizatorem obchodów Miasto Żyrardów, a jego partnerami w tym przedsięwzięciu były funkcjonujące na jego terenie instytucje kultury, szkoły, biblioteki, muzea, parafia ewangelicko-augsburska, oddział PTTK, Towarzystwo Przyjaciół Miasta Żyrardowa i stowarzyszenia. Przyjęto ramowy program obchodów, który obejmował blisko 40 imprez i wydarzeń, jak również ustalono, że obchody rozpoczną się w kwietniu, przy czym uroczysta ich inauguracja nastąpi 25 czerwca[1].

Pierwszym wydarzeniem w ramach obchodów był powiatowy konkurs wiedzy o życiu i twórczości Pawła Hulki-Laskowskiego, którego podsumowanie miało miejsce w kwietniu w żyrardowskiej Resursie. Z kolei uroczysta inauguracja obchodów roku Hulki odbyła się 25 czerwca w sali widowiskowej Centrum Kultury Żyrardowa (CK) i przyjęła formę panelu dyskusyjnego poświęconego jego osobie, w którym uczestniczył zdalnie współwyznawca Hulki, prof. Rafał Marcin Leszczyński (jr.). Tego samego dnia odbyła się też w CK projekcja filmu „Hulki-Laskowskiego przygody ze Szwejkiem”, otwarcie wystawy plenerowej „Paweł Hulka-Laskowski 1881–1946. Pisarz, tłumacz, publicysta, religioznawca, społecznik, żyrardowianin”, spotkanie okolicznościowe, na którym przemawiał prezydent Żyrardowa, Lucjan Krzysztof Chrzanowski.

Ciekawym akcentem na mapie obchodów był koncert „Zelowskich Dzwonków” z parafii ewangelicko-reformowanej w Zelowie, który odbył się w parafii ewangelicko-augsburskiej w Żyrardowie. Ważnym wydarzeniem był też wyjazd delegacji Żyrardowa do Cieszyna, gdzie jej członkowie złożyli w rocznicę śmierci Hulki kwiaty na jego grobie.

Omówienie wszystkich imprez, które złożyły się na obchody, nie miałoby sensu, bo zajęłoby to zbyt wiele miejsca[2], dlatego ograniczę się do tych kilku, które  najbardziej utknęły mi w pamięci. Pierwszym z nich był spektakl „Fragmenty Przygód Dobrego Wojaka Szwejka” w wykonaniu amatorskiej trupy teatralnej działającej przy CK w Żyrardowie, który stanowił próbę połączenia prozy Jaroslava Haška z piosenkami innego Czecha, a mianowicie barda, kompozytora i poety Jaromira Nohavicy. Wcześniej zespół wystawiał to przedstawienie w Cieszynie. Pomysł takiej asocjacji był dość oryginalny i interesujący, ale moim zdaniem wymagał dopracowania.

Kolejne wydarzenia wiążą się z udziałem dzieci w obchodach roku Hulki w Żyrardowie. Chodzi o trzy konkursy z udziałem przedszkolaków i uczniów żyrardowskich szkół podstawowych. Pierwszy z nich, plastyczny, zachęcał dzieci ze Społecznej Szkoły Podstawowej (5-6 lat) do zilustrowania „Podróży Guliwera” w przekładzie Hulki. W drugim konkursie, którego organizatorem była Szkoła Podstawowa nr 2, uczniowie IV i V klas zainspirowani „Moim Żyrardowem” pisarza mieli malować wybrane przez siebie fragmenty miasta (budynki, ulice, place, parki), o których wspomina autor książki. Trzeci konkurs stawiał uczniom, którzy są mieszkańcami tej samej „małej ojczyzny” co Paweł Hulka-Laskowski, zadanie napisania listu do pisarza. Odbywał się on pod hasłem „Piszę do Pana…”.

Ponieważ oboje z żoną zostaliśmy zaproszeni do pracy w jury tego konkursu, mieliśmy okazję poznać wszystkie listy. Ich czytanie było wielką przyjemnością! Jeden z listów szczególnie zapadł nam w pamięć i nas ubawił. Otóż jego autor, uczeń klasy IV lub V szkoły podstawowej, zakończył swój list, pisząc „Panie Hulka, do zobaczenia wkrótce, Michał”.

Kiedy odbywało się podsumowanie epistolarnego konkursu, wręczano nagrody i dowiedzieliśmy się, którzy laureaci jakich godeł użyli, zwróciłem się do Michała, który nie mógł się doczekać spotkania z Hulką i poradziłem mu, aby się tak nie spieszył i poczekał spokojnie na to spotkanie jakieś 80–90 lat. Okazało się, że Michał jest prawnukiem innego znanego żyrardowianina, Jana Michała Langiewicza – potomka Powstańca Styczniowego, więźnia hitlerowskiego obozu KL Stutthof i Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata w jednej osobie.

Dodam na koniec, że ogromną przyjemność sprawiło mi, mojej żonie Ani i córce Julci wydanie reprintu książeczki Pawła Hulki-Laskowskiego dla dzieci „Uciechy Lata. Wesołe opowiadania i obrazki dla dzieci”. Została ona pierwotnie wydana w 1924 r. przez Łódzkie Towarzystwo Wydawnicze „Kompas”. W obecnym wydaniu zamieszczono biogram Pawła Hulki--Laskowskiego.

Piotr Dudkiewicz
wnuk Pawła Hulki-Laskowskiego

 

[1]     Projekt uchwały w sprawie Roku Pawła Hulki-Laskowskiego został przedstawiony w styczniu 2021 r. Z programem obchodów można się zapoznać na stronie internetowej: https://www.zyrardow.pl/rok-pawla-hulki-laskowskiego/

[2]     Odsyłam do podanej strony www.